“Paragoz” mu, “paragöz” mü? Klavyenin Tembelliğine Teslim Olmayın
Dilimize saygı, klavyedeki iki noktadan başlar
“Paragoz nasıl yazılır?” sorusu basit gibi görünüyor; oysa mesele yalnızca harf seçmek değil, düşünme biçimimizi seçmek. Evet, açıkça söylüyorum: “Paragoz” yazımı, klavye konforu uğruna dilimizi feda etmenin en görünür örneklerinden biridir. Doğru yazım paragözdür. Peki neden hâlâ yanlışını normalleştiriyoruz? İki noktayı koymamak, gerçekten iki saniye kazandırıyor mu; yoksa zihnimizdeki dikkatsizliği meşrulaştırıyor mu?
Doğru Yazım: Neden paragöz?
Kural basit: Bitişik yazılır, “ö” ile yazılır
Paragöz, “para” + “göz” bileşiminden oluşan, “paraya aşırı düşkün” anlamındaki bir sıfat/adlaşmış sıfattır. Yazım kuralları açısından net çizgiler vardır:
Bitişik yazılır: paragöz.
Noktalı ö kullanılır: “paragöz”; “paragoz” yanlış.
Tür türetimi doğaldır: paragözlük, paragözce, paragözleşmek.
Büyük harfle başlamaz (özel ad değilse): cümle içinde paragöz.
Kurallar bu kadar açıkken, neden “Paragoz” dolaşıma giriyor? Sorunun cevabı yalnızca klavye düzeni değil; dijital alışkanlıklarımız, SEO hurafeleri ve hız takıntımız da bu yanlışı besliyor.
Yanlışın Anatomisi: “Paragoz” Neden Yayılıyor?
Dijital ataleti kırmadan dil düzelmez
1. Donanım ve arayüz tembelliği: Türkçe klavye kullanmamak, otomatik düzeltmeyi kapatmak, “ö” yerine “o”ya razı olmak… Hepsi “geçici” bir çözüm gibi görünür; kalıcı yanlış üretir.
2. Arama motoru yanılgısı: “Zaten Google anlıyor” savunması, dili makinelere emanet etmenin bahanesidir. Arama motoru anlamış olabilir; okurunuz da mı anlamak zorunda?
3. Hız kültü: Hız, doğruluğun karşıtı değildir. İki nokta koymamakla kazanılan süre, itibarınızdan çalar.
Provokatif bir soru: Dildeki küçük özensizlikleri normalleştirmek, düşüncede büyük özensizliklerin eşiği değil midir?
Anlam Kaymaları: Bir Harf, Bir İmaj
“Paragöz” karakteri ile “paragoz” hatası aynı perdede oynayamaz
Dil, algıyı biçimlendirir. Paragöz dediğinizde, Türkçenin kök-ek mantığı yerli yerindedir; anlam berraktır. “Paragoz” yazdığınızda, okurun zihninde üç şey olur:
Güven aşınması: Yazarın titizliği sorgulanır.
Ritim bozulması: “o” ile paragoz daha sert ve yabancı bir tını yaratır; kulağa çarpar.
Arşiv kirliliği: Yanlış yazım çoğalır, yarın referans arayanlar hatayı veri zanneder.
Şu soruyu masaya koyalım: Yanlışı çoğaltarak hangi kültürel mirası geleceğe taşıyacağız?
Kanıt Temelli Yaklaşım: Yazım, Morfoloji, Kullanım
Biçim bilgisi (morfoloji) bize ne söyler?
Türkçede göz tabanlı birleşikler (açıkgöz, körgözlü vb.) kökleri korur. Paragöz de aynı mantıkla kurulur: ikinci öge “göz” olduğu için g sabit kalır, ö korunur, kelime bitişir. Bu yüzden “paragöz” morfolojik olarak tutarlıdır; “paragoz” ise hem ses bilgisi hem yazım açısından arızi bir bozulmadır.
Uygulamalı Bölüm: Hızlı Kontrol Listesi
Bir daha tereddüt ettiğinizde şunu yapın
Soru: Paragoz nasıl yazılır?
Cevap: paragöz (bitişik, “ö” ile).
Türev: paragözlük (doğru) / paragozluk (yanlış).
Eş anlam yakınları: açıkgöz (kurnaz), para düşkünü, maddiyatçı.
Yanlış alışkanlıklar: İngilizce klavye, otomatik düzeltme kapalı, “sonra düzeltirim” ertelemesi.
Kendinize sorun: Bugün bir yazım tercihinden mi, yoksa bir zihniyet tercihinden mi vazgeçiyorum?
SEO Gerçeği: Doğru Yazım Kazandırır
Arama motorları zekidir; okur daha zekidir
SEO adına “Paragoz” yazmak, kısa vadede birkaç yanlış tıklama getirebilir; uzun vadede otoritenizi eritir. Arama motorları eşleşmeleri çeşitlendirse de doğru anahtar kelime stratejisi “paragöz” biçimidir. Başlık, ara başlık ve metin içinde doğal sıklıkta kullanın; yanlış varyantı, “yanlış yazım” bağlamında bir kez anıp düzeltmek yeterlidir. Okurunuzun gözü—ironik biçimde—“paragöz”deki o iki noktayı arar.
Son Söz: Küçük Harf, Büyük Tavır
“Paragoz nasıl yazılır?” sorusunun cevabı yalnızca bir yazım kuralı değil, bir tutum beyanıdır. Paragöz yazarak dilin ritmine, okurun aklına ve kendi ciddiyetinize yatırım yaparsınız. Şimdi kendimize dürüstçe soralım: İki noktadan tasarruf uğruna hangi itibarı yakıyoruz? Bugün klavyede yaptığınız küçük tercih, yarın metninizin kaderini belirler. Doğru yazın; çünkü düşüncenin ağırlığı, harfin hakkıyla başlar.