Hematoloji Kansızlığa Bakar mı? Bir Siyaset Bilimcinin Güç, Beden ve Kurumlar Üzerine Düşünceleri
Bir siyaset bilimci olarak, gücü yalnızca parlamentolarda, seçim sandıklarında ya da diplomatik masalarda değil, aynı zamanda insan bedeninde de aramak gerekir. Devletin damarlarında dolaşan iktidar ilişkileri ile insan bedeninin damarlarında dolaşan kan arasında düşündüğünüzden daha fazla ortaklık vardır. Hematoloji bilimi —kan ve kan hastalıklarıyla ilgilenen tıp dalı— yalnızca biyolojik bir alan değildir; aynı zamanda iktidarın bedene nasıl nüfuz ettiğini anlamak için güçlü bir metafordur.
Peki hematoloji kansızlığa bakar mı? Evet, bakar. Ama bu sorunun siyaset bilimi açısından karşılığı şudur: Toplumsal kansızlık kim tarafından, hangi kurumlar aracılığıyla tedavi ediliyor? Ya da daha keskin bir biçimde soralım: Vatandaşın kanındaki eksiklik, devletin politikalarındaki hangi eksikliğin sonucudur?
İktidarın Bedeni: Devletin Damarlarında Dolaşan Kan
Bir toplumun sağlığı, yalnızca hastanelerin değil, kurumların da göstergesidir. Hematoloji bir bireyin kan hücrelerine, eritrosit sayısına, demir oranına bakar; siyaset bilimi ise bir ulusun güç hücrelerine, vatandaşlık bilincine ve ideolojik beslenme düzeyine bakar. Eğer vatandaşlar karar süreçlerinden dışlanmışsa, toplumda bir tür “politik anemi” baş gösterir.
Foucault’nun “iktidar her yerdedir” sözü, hematolojinin gerçekliğiyle kesişir. Çünkü iktidar, tıpkı kan gibi, görünmez ama her yere ulaşır. Damarlar tıkanırsa beden ölür; kurumlar yozlaşırsa devlet. İşte bu yüzden hematolojiye “kansızlığa bakan” bilim dalı demek, aynı zamanda iktidarın toplumsal metabolizmasını anlamak için bir çağrıdır.
Kurumlar, İdeoloji ve Vatandaşlık: Politik Aneminin Teşhisi
Bir hastanın kansızlığının nedeni yetersiz beslenme, gizli kan kaybı veya genetik olabilir. Peki bir toplumun kansızlığının nedeni nedir? İdeolojik yetersizlik mi, temsil eksikliği mi, yoksa sürekli bir “güç kaybı” yaşayan kurumlar mı?
Devletler de tıpkı organizmalar gibidir: Güçlü bir kan dolaşımı, yani etkin bir kurumsal yapı olmadan ayakta duramazlar. Eğer demokratik kanallar tıkanır, yurttaşın sesi bastırılırsa, siyasal sistemde oksijen azalır. Bu durumda, toplumun direnci düşer; yurttaş pasifleşir, muhalefet solgunlaşır.
Kansızlık sadece bedende değil, siyasette de ölümcüldür. Çünkü güç, yalnızca iktidarın elinde bir kaynak değil, aynı zamanda vatandaşın damarlarına pompalanması gereken bir yaşam enerjisidir.
Erkeklerin Güç Stratejileri, Kadınların Demokratik Dokunuşları
Siyaset arenası tarih boyunca erkeklerin hâkimiyetinde olan, strateji ve güç oyunlarının sahnesi olmuştur. Erkek siyaset, tıpkı kanın pıhtılaşması gibi sert, keskin ve bazen de tıkanıklık yaratan bir karakter taşır. Kadınların politikaya katılımı ise bu sert dolaşımı yumuşatır; iletişim, empati ve toplumsal dayanışma gibi unsurlarla kan akışını yeniden dengeler.
Kadınların demokratik katılımı, siyasetin hematolojik dengesini sağlar. Çünkü onlar, yalnızca gücü paylaşmakla kalmaz, aynı zamanda yaşamın kendisini politik alanın merkezine taşır. Erkeklerin “gücü ele geçirme” refleksi, kadınların “gücü dönüştürme” vizyonuyla birleştiğinde, ortaya sağlıklı bir toplumsal dolaşım çıkar.
Toplumun Kan Değerleri: Anemiye Karşı Dayanışma
Toplumda kansızlık yalnızca bir sağlık sorunu değil, aynı zamanda bir dayanışma krizidir. Bir yurttaşın kansızlığı, bir diğerinin yoksulluğu ya da bir başkasının sessizliğiyle bağlantılıdır. Bu bağlamda hematoloji, yalnızca bireyin değil, toplumun da “kan değerlerini” ölçer.
Peki, sizce devletin damarlarındaki bu akış kime hizmet ediyor? Kanın yönü, ideolojinin rengini mi, yoksa yurttaşın iradesini mi taşıyor? Bir toplumun kan değerleri, vatandaşlarının birbirine ne kadar hayat verdiğiyle ölçülmez mi?
Sonuç: Hematoloji, Kansızlık ve İktidarın İnceliği
Hematoloji kansızlığa bakar —evet. Ama bir siyaset bilimcinin gözünden bakıldığında, bu yalnızca bir laboratuvar işlemi değildir. Bu, iktidarın toplumsal bedende nasıl dolaştığını, kimleri dışarıda bıraktığını, kimlerin damarlarında özgürlük yerine korku taşıdığını gösteren bir aynadır.
Bir ulusun damarlarında dolaşan şey yalnızca kan değildir; adalet, eşitlik ve umuttur. Eğer bunlar eksilirse, hiçbir laboratuvar değeri sağlıklı çıkmaz. Çünkü kansız bir toplum, ne kadar teşhis edilirse edilsin, tedavi edilmeden iyileşmez.